ارزیابی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژی شنبلیله (trigonellafoenum graecum) توده بومی سیستان تحت تیمارکلشی سین

امروزه القاء پلی­پلوئیدی با استفاده از مواد شیمیایی جهش­زا به منظور افزایش قابلیت تولید متابولیت­های ثانویه، یکی از روش­های اصلاح گیاهان دارویی است که مورد استفاده قرار می­گیرد. آزمایشی به صورت فاکتوریل بر مبنای طرح پایه کاملا تصادفی با 3 تکرار روی گیاه دارویی شنبلیله توده بومی سیستان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل غلظت کلشی­سین در چهار سطح (2/0، 5/0، 75/0 و 1 گرم در لیتر) و مدت زمان تیمار با سه سطح (6، 12 و 18 ساعت) روی ریشه­چه شنبلیله انجام شد. نتایج نشان داد که غلظت و مدت زمان تیمار کلشی­سین و اثر متقابل آنها به صورت معنی­داری بر اتوتتراپلوئید شدن شنبلیله تأثیر داشت وغلظت 5/0 گرم در لیتر با مدت تیمار 12 ساعت بهترین نتیجه را داشت. لذا پس از اعمال تیمار فوق (5/0 گرم در لیتر با مدت تیمار 12 ساعت)، بذرهای تیمار شده شنبلیله به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در شاسی کشت شدند و 19 صفت مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی (ارتفاع گیاه، تعداد برگ، طول و عرض برگ، وزن تر و  خشک، کلروفیل a، کلروفیل b، کلرفیل کل و کارتنوئید) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تغییر سطح پلوئیدی با کلشی­سین از دیپلوئیدی به تتراپلوئیدی به صورت معنی داری بر کلیه صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی شنبلیله (به­جز وزن تر و خشک گیاه ) اثر داشت.